حدود غایت گرایی در فلسفه ارسطو

thesis
abstract

بحث علت از آغاز اندیشه ورزی بشر همراه او بوده است و فیلسوفان نیز از آغاز تاکنون از آن سخن گفته اند. ارسطو علت ها را در چهار گروه دسته بندی می کند. 1 ـ علت مادی، آنچه شیء از آن ساخته می شود، 2 ـ علت صوری، صورت یا الگو، 3 ـ علت فاعلی، یا به تعبیر خود ارسطو، مبدأ حرکت، 4 ـ علت غایی، که بر پایان یا هدف دلالت می کند. ارسطو با تحلیل آرای فیلسوفان قبلی در باب علت ها، خود را نخستین متفکری می شمارد که به علت غایی توجه کرده است. به نظر او فیلسوفان قبلی در مورد علت غایی حق مطلب را ادا نکرده اند. او معتقد است در طبیعت، غیر از بعضی تصادفات اتفاقی، همه ی آنچه وجود دارد یا رخ می دهد، از برای غایتی وجود دارد یا رخ می دهد. در این راستا او به تحویل علل سه گانه ی صوری، فاعلی و غایی به یک علت در عرصه ی طبیعت معتقد است. حتی خداوند در فلسفه ی او به عنوان علت غایی مطرح می شود. آنچه او درباره ی خداوند در مابعدالطبیعه می گوید ظاهراً مانع هر گونه دخالت غایتمندانه ی خدا در طبیعت است. در نظر او، موجودات عالم طبیعت برپایه ی اشتیاقی درونی به سوی غایات خود در حرکتند. ارسطو از غایات طبیعت چنان سخن می گوید که گویی فعالیت غایت انگارانه ای در درون خود طبیعت وجود دارد، و صورت همان غایتی است که اشیاء میل به تحقق آن دارند. از سوی دیگر ارسطو به وجود بخت و اتفاق قائل است. ولی بخت و اتفاق در نظر او جزو علل بالعرض هستند. اتفاق از ویژگی های ماده ناشی می شود. از آنجایی که اشیاء طبیعی از ماده و صورت تشکیل یافته اند گاهی نقص ماده مانع فعالیت غایت انگاری طبیعت می شود، بر این اساس حدی برای غایت گرایی طبیعت وجود دارد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

غایت شناسی در فلسفه ارسطو و ابن سینا

چکیده این نوشتار دیدگاه های ارسطو و ابن سینا در باره غایت شناسی و نیز تفاوت ها و نو آوری های ابن سینا را در این باره بررسی می کند. و در چهار فصل تنظیم شده است. فصل اول در باره ی کلیات است و به معرفی موضوع ، انگیزه ی انتخاب آن ، ضرورت پژوهش در این زمینه ، پیشینه ی تحقیق و روش آن و همچنین سئوالات و فرضیه ها می پردازد. فصل دوم، به بیان غایت شناسی ارسطو در طبیعیات و مابعدالطبیعه تبیین می کند. ...

15 صفحه اول

غایت در فلسفه اخلاق؛ منظری قرآنی

غایت در اخلاق از مهم‌ترین موضوعاتی است که در اخلاق هنجاری و فرا اخلاق بررسی می‌شود. این مقاله با تکیه بر مباحث فلسفۀ اخلاق غربی و آیات قرآن کریم، از رهگذر مفهوم‌شناسی غایت و مباحثی نظیر تعدد یا وحدت غایت و تفاوت غایت در نظریه‌های هنجاری، به بررسی رابطۀ غایات متعدد و مختلف دست یازیده و در نهایت، غایتِ مورد اشاره قرآن کریم را تحلیل کرده و شاخصه‌های آن را بر‌شمرده است. به نظر می‌رسد که در فلسفۀ اخل...

full text

کارکرد گرایی و ارسطو

مقاله پیش­رو، بررسی نظریه کارکردگرایی در فلسفه ذهن معاصر و مقایسه آن با دیدگاه کارکردگرایانه ارسطوست. از آنجایی که واژه کارکرد ((ergon  در فلسفه ارسطو از اهمیت ویژه­ای برخوردار است، گاهی او را پیشگام این نظریه معرفی می­کنند. از این رو، میزان ارتباط این دو نظریه و تشابه آنها جای تأمل و دقت فراوان دارد. در این نوشتار مشخص خواهد شد که تقریرهای مختلف از نظریه کارکردگرایی جدید ظاهراً با رأی ارسطو منط...

full text

رابطه هنر و اخلاق در فلسفه ارسطو

از آنجا ­که ارسطو، در هر دو زمینة اخلاق و هنر دارای رسالاتی مستقل است، لذا مطالعة آن دو و توجه به رویکرد اخلاقی در هنر از مباحثی است که غالب شارحان فلسفة ارسطو به نحوی از انحا به آن پرداخته­اند. اما نظریات ایشان دارای اختلافات و بعضاً تناقضات آشکار با یکدیگر، و گاه حتی در تقابل با آرای ارسطو است. این نکته را می­توان از یکسو ناشی از مفقود شدن بخشی از رسالة فن شعر و دیگر آثار ارسطو و از سوی دیگر، ...

full text

مواجهۀ تخنۀ ارسطو با فلسفه تکنولوژی هایدگر

هایدگر در مقاله «پرسش از تکنولوژی» دو کار اساسی انجام می‌‌دهد که مدخل مناسبی برای سنجش نظریه او در مورد فلسفه تکنولوژی است. اول اینکه گرچه هایدگر در تبیین هویت تکنولوژی وامدار ارسطو است، اما او نتایجی را که ارسطو در کتاب‌های مختلف خود بدان‌ها تصریح کرده بود، محصول روش هرمنوتیکی خود می‌داند. افزون بر این، ویژگی «تعرض‌آمیز» بودن را بر هویت تکنولوژی جدید می‌افزاید و تکنولوژی را براساس همین ویژگی ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023